Podpisałeś umowę z dystrybutorem lub wytwórnią? - Świetnie!
Przeczytałeś ją przed podpisaniem i znasz swoje prawa? - To już poziom „high-level”.
Niestety, w większości przypadków artyści, pełni euforii, podpisują umowy bez dokładnego czytania.
Albo próbują się w nie wczytać, starają się zrozumieć, ale tak naprawdę nie wiedzą, co kryje się za poszczególnymi zapisami.
Aby nie wpaść w pułapki ograniczające Twoje prawa i uniknąć niemiłych niespodzianek w kontrakcie producenckim, przeczytaj mój nowy materiał.
Zrozumienie relacji między artystą, wytwórnią, dystrybutorem i serwisami streamingowymi ułatwi Ci poniższy schemat.

Umowa licencyjna i producencka – czym się różnią i co musi wiedzieć artystaSłowa kluczowe: różnica między umową licencyjną a producencką, umowa z wytwórnią muzyczną, prawa artysty, licencja wyłączna i niewyłączna, dystrybucja muzyki, kontrakt z labelem
Każda umowa to inne prawa – i inna odpowiedzialnośćKażdy uczestnik procesu muzycznego – artysta, producent, wytwórnia czy dystrybutor – ma swoje prawa.Zakres tych praw zależy od tego, jaką formę współpracy wybierzesz na początku kariery i jaki typ umowy podpiszesz.Z wytwórnią muzyczną można podpisać: umowę licencyjną, lub umowę producencką (tzw. kontrakt producencki).
Umowa licencyjna a producencka – najważniejsze różniceUmowa licencyjna oznacza, że artysta przekazuje wytwórni prawa do wykorzystania wybranych elementów swojego katalogu – np. pojedynczego singla, albumu czy teledysku.To elastyczna forma współpracy – artysta pozostaje właścicielem praw, ale udziela zgody na ich użycie.Umowa producencka to dużo głębsza relacja – wytwórnia uzyskuje prawa do całej twórczości artysty (lub jej znacznej części).W praktyce oznacza to, że label może decydować o publikacji, dystrybucji i komercyjnym wykorzystaniu wszystkich utworów danego wykonawcy.➡️ W każdym przypadku szczegóły mogą się różnić – dlatego zawsze czytaj umowę i negocjuj jej warunki.
Zadbaj o swoje prawa – zanim będzie za późnoMusisz pamiętać: nikt inny nie zadba o Twoje interesy tak jak Ty sam.Podpisując kontrakt bez konsultacji z prawnikiem, możesz łatwo wpaść w pułapkę niekorzystnych zapisów.Jeśli tworzysz umowę samodzielnie – bez wsparcia prawnika muzycznego – możesz nieświadomie zaakceptować zapisy, które ograniczą Twoje prawa autorskie lub dadzą wytwórni zbyt dużą kontrolę nad Twoim katalogiem.
�� Zawsze konsultuj się z prawnikiem.Jeśli potrzebujesz sprawdzonych kontaktów, skorzystaj z rekomendacji profesjonalistów branżowych.
Licencja wyłączna i niewyłączna – co to znaczy?Każda licencja określa, kto i w jaki sposób może korzystać z Twojej muzyki.Licencja wyłączna (exclusive licence) – autor przekazuje prawa tylko jednemu podmiotowi (np. wytwórni lub dystrybutorowi).Nikt inny nie może korzystać z utworu w określony sposób bez zgody tej strony.Licencja niewyłączna (non-exclusive licence) – autor może udzielić praw do wykorzystania muzyki wielu partnerom jednocześnie.To rozwiązanie często stosowane przy synchronizacji muzyki w filmach, reklamach i serialach, gdzie z utworu korzystają różne podmioty: artysta, label lub manager.
�� Jakie prawa przysługują artyście?1️⃣ Prawa autorskiePodstawą działalności artysty są prawa autorskie.Dzielą się one na:prawa osobiste (niemajątkowe) – potwierdzają, że jesteś twórcą utworu. Nie można ich sprzedać ani przenieść. Zawsze pozostają przy Tobie.prawa majątkowe (wyłączne) – pozwalają zarabiać na swojej twórczości: sprzedawać utwory, udzielać licencji, pobierać tantiemy.Niekiedy autorzy zrzekają się części praw, co może prowadzić do przykrych sytuacji – np. usunięcia ich nazwiska z listy twórców.Pamiętaj: nawet po przekazaniu praw majątkowych warto zadbać o uznanie autorstwa.2️⃣ Prawa pokrewne (sąsiednie)Oprócz praw autorskich artysta posiada również prawa pokrewne, czyli:prawo do wykonania – jeśli sam śpiewasz lub grasz w nagraniu,prawo do fonogramu – jeśli sam finansujesz nagranie.W praktyce to właśnie prawa pokrewne przekazujesz dalej w ramach współpracy z dystrybutorem lub wytwórnią, aby Twoja muzyka mogła trafić na Spotify, Apple Music, Deezer czy YouTube Music.
�� Utrata praw – historia Taylor SwiftCzasami podczas przekazywania praw artysta może stracić kontrolę nad własnym katalogiem – nawet jeśli sam stworzył tekst i muzykę.Tak było w przypadku Taylor Swift, która utraciła prawa do swojego albumu Red (2012) po rozstaniu z wytwórnią Republic Records.W 2021 roku artystka zdecydowała się nagrać album ponownie, by odzyskać prawa do masterów.Efekt?Wielki sukces – ponad 122,9 mln odsłuchań na Spotify w ciągu doby, a 10-minutowa wersja utworu All Too Well pobiła rekord Billboardu.To pokazuje, że nawet z trudnej sytuacji można wyjść zwycięsko – jeśli zna się swoje prawa.
Jak współpracują ze sobą: artysta, label, dystrybutor i streaming🔹 Długa ścieżkaArtysta → Wytwórnia → Dystrybutor → Serwisy streamingoweWytwórnia podpisuje z artystą umowę (licencyjną lub producencką), a następnie współpracuje z dystrybutorem, który udostępnia muzykę na platformach.Przykładowo: Muzika Agency współpracuje z dystrybutorem Independent Digital – przekazując prawa do fonogramów, by utwory artystów mogły legalnie trafić do serwisów streamingowych.🔹 Krótka ścieżkaArtysta → Dystrybutor → StreamingArtysta może też wydać muzykę samodzielnie, korzystając z platform takich jak TuneCore, CD Baby, DistroKid, OneRPM.To prostsze rozwiązanie, ale często z gorszymi warunkami finansowymi i mniejszym wsparciem marketingowym.
Warunki współpracy i niezależność artystyUmowa z wytwórnią lub dystrybutorem zawsze ma określony czas trwania – najczęściej 1 do 3 lat.To daje obu stronom gwarancję stabilnej współpracy i wspólnego budowania wyników.Standardowy podział przychodu to:30/70 (30% dystrybutor / 70% label),w niektórych przypadkach 20/80, gdy katalog labelu jest duży i generuje wysokie przychody.Bezpośrednio z artystą dystrybutor raczej nie obniży prowizji, dopóki jego liczby nie przekroczą milionów odsłuchań.📌 Ważne: nikt nie może odebrać Ci praw do muzyki, jeśli sam nie wyrazisz na to zgody w formie prawnej.To tak, jak z własnością biznesu – możesz zdecydować, czy chcesz podzielić się udziałami, czy tylko współpracować na określonych zasadach.
Wybór między umową licencyjną a producencką to strategiczna decyzja, która wpływa na całą Twoją karierę.Zanim podpiszesz – zrozum, negocjuj i skonsultuj.Nie bój się pytać i chronić swoich praw.Świadomy artysta to wolny artysta.